Η σημασία της αισιοδοξίας

 

Η ζωή είναι ένα ταξίδι. Μπορούμε να φανταστούμε τους εαυτούς μας σαν κάποιους που ναυπηγούν ένα πλοίο που θα ταξιδέψει στη θάλασσα. Δεν θα μπορέσουν όλα τα πλοία να φτάσουν στο τέλος, μερικά ίσως να ναυαγήσουν ακόμη και έξω από το λιμάνι. Όμως είμαστε εδώ στην ακτή ναυπηγώντας τα πλοία επειδή άλλοι πριν από εμάς ξεκίνησαν την προσπάθεια και άλλοι ύστερα από εμάς θα συνεχίσουν. Είμαστε μέρος αυτής της συνέχειας και είναι γραμμένο στο DNA μας το να ξέρουμε την αξία της, από την ώρα που θα γυρίσουμε και θα προσπαθήσουμε να κάνουμε πράγματα με την παιδική μας ψυχή. Ακόμη και χωρίς να έχουμε αναπτύξει τη γλώσσα ή τη αναλυτική μας ικανότητα.

Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να δούμε τον κόσμο με πραγματικά δεδομένα και να μην χάσουμε την αισιοδοξία μας απέναντι στα απρόοπτα της ζωής και συχνά στις τραγωδίες της. Είναι μάλιστα η γνώση του απροόπτου, η οποία μπορεί να μας κάνει να φτιάξουμε όλο και καλύτερα καράβια - και η ανθρώπινη ιστορία απέδειξε ότι αυτό μπορεί να έχει αποτέλεσμα. Είχε αποτέλεσμα από την πρώτη μέρα που βρήκαμε τη φωτιά, αλλά έχει ακόμη πιο ορατό αποτέλεσμα τώρα που έχουμε ανακαλύψει τα εμβόλια και όλα τα παιδιά, στον ανεπτυγμένο κόσμο αλλά και αλλού, θα ζήσουν όχι μόνο ως τα πέντε, αλλά ως τα εβδομήντα τους χρόνια. Έχουμε συνεπώς τη βεβαιότητα πως όλα όσα κάνουμε και είμαστε έχουν νόημα μέσα στην ιστορία, ανεξάρτητα από το ατομικό τους αποτέλεσμα, ωστόσο αυτό γεννά και μια ατομική πληρότητα: στατιστικά ιδωμένη, η ζωή μας έχει όχι μόνο νόημα αλλά και στόχευση.

Και η απουσία; η σιωπή; Ακόμη και τα νεογέννητα που χάθηκαν στις επιδρομές των Μογγόλων χωρίς να προλάβουν να λάβουν ένα όνομα ή οι μεγάλες ναυτικές Πολιτείες που βούλιαξαν σε ένα τσουνάμι σε λίγη ώρα, έχουν αφήσει το ίχνος τους στην ιστορία, γιατί μας έδειξαν ότι η ζωή έχει απόλυτη αυταξία ακόμη και από μόνη της. Γιατί μας έδειξαν ότι ακόμη και αν δεν γνωρίσουμε πότε οι ίδιοι τα μωρά και τις Πολιτείες, θα έχουμε πάντοτε μέσα μας ένα κομμάτι από τις αναμνήσεις της ύπαρξης τους, διότι η ανθρώπινη ανάμνηση είναι παρόμοια και αυτό επιτρέπει να επιζούν πολύ περισσότερες αναμνήσεις από εκείνες που αποκτήσαμε μεμονωμένα για ένα γεγονός: Αυτό δεν είναι μια φαντασίωση, αλλά η πληρέστερη μοντελοποίηση όλης της πραγματικότητας.

Η ικανότητά μας να ονειρευτούμε, δεν αναιρεί τη στέρηση ή την έλλειψη όταν εκείνοι που αγαπούμε φύγουν,είτε για πάντα είτε από κοντά μας είτε μέσα από τα γεγονότα της ιστορίας. Ούτε τις θλίψεις για τον ιδιο μας τον εαυτό, αν και από τη μέρα που θα αγκαλιάσουμε ένα παιδί, υπάρχουν πολύ πιο ουσιώδη διακυβεύματα ακόμη και από τον εαυτό μας. Διακυβεύματα στην πραγματικότητα μέσα από τα οποία ο εαυτός μας αποκτά, μέσα από την αυτοθυσία, την πιο πλήρη έκτασή του. Η ικανότητα να ονειρευτούμε όμως, δημιουργεί ένα διαρκές παρόν για τα αισθήματα, καθώς καθιστά την ανάμνηση πιο ισχυρή και πιο πυρηνική από την απουσία: Η απουσία δεν έχει καθαυτή διάρκεια, παρά μόνο σε σχέση με την ανάμνηση και με την παρουσία. Ή τουλάχιστον η ονειρική ικανότητα, μπορεί να γίνει τόσο θεραπευτική ώστε να προσπαθήσουμε να συνεχίσουμε, παρά μια απουσία ανεκπλήρωτη και αναντικατάστατη. Αν και μέρος αυτής τη διαδρομής, μπορεί να είναι και απουσίες ενέκκλητες και ικανές να κλονίσουν ή και να διαλύσουν το ψυχικό οικοδόμημα - και για τέτοιες απουσίες, μόνον απεριόριστη αγάπη, αγάπη από όλους τους άλλους, μπορεί να είναι μια ιατρεία, αν και όχι μία Λήθη.

Αν μπορούμε λοιπόν να συνεχίσουμε, ακόμη και την πιο ευνοϊκή πορεία, ελάχιστοι έχουν τη δύναμη να το κάνουν κατά έναν τρόπο μόνοι τους και οι περισσότεροι να το κάνουμε μαζί με τους άλλους. Διότι όλη η ιστορία που οδηγηθήκαμε ως τώρα, δεν ξεκίνησε ούτε τελειώνει σε μας και αποκτά νόημα επειδή γνωρίζουμε ότι είμαστε μέρος ενός κύματος και όχι η αρχή του ή το τέλος του.

Ίσως άλλωστε τελικά, αυτή είναι η μέθεξη της αγάπης και να αγγίζει τις βαθύτερες χορδές αυτού που βιώνουμε ως ψυχή.. Και οι εκπλήξεις κατά την Αγάπη, μπορούν να είναι απροσμέτρητες, με πρώτη το αίσθημα του άχρονου ή υπέρχρονου που διασχίζει κάθε κατάσταση ("στιγμή") Αγάπης.